Hieronder vindt u een chronologische opsomming per jaar van 366 gebeurtenissen (één voor elke dag van het jaar) die zich afspeelden in die woelige zestiende eeuw (100 jaar). Bij voorkeur werden politieke, godsdienstige, militaire en sociale gebeurtenissen vemeld die belangrijk waren in deze geuzenperiode, met vooral aandacht voor de geschiedenis der Nederlanden en het Westkwartier in het bijzonder.
Zoals te verwachten viel hebben wij het grootste aantal bijzondere feiten teruggevonden in het jaar 1566 “Het Wonderjaar”, daarna gevolgd door 1568 “Bosgeuzenperiode” en het jaar 1567 met de oprichting van de “Bloedraad”.
Tevens hebben wij een Historische Verjaardagskalender vervaardigd. Zie hiervoor in de rubriek Shop.
07-01-1502 Geboortedag van Paus Gregorius. Hij voerde de Gregoriaanse kalender in.
29-10-1507 Fernando Alvarez de Toledo (Alva) wordt te Piedrahita (Spanje) geboren. Hij wordt de latere militaire steunpilaar van Karel V en Filips II in hun strijd tegen de Reformatie.
05-01-1515 De meerderjarig verklaarde Karel V wordt te Brussel ingezworen als Heer van de Nederlanden.
20-08-1517 Geboorte van Antoine Perrenot de Granvelle, te Besançon. Hij wordt later kardinaal en één van de invloedrijkste raadgevers van Margareta van Parma.
31-10-1517 Theoloog Maarten Luther spijkert zijn 95 stellingen aan de deur van de Wittenbergse slotkerk. De protestantse wereld viert die dag het “Feest van de Hervorming”.
07-11-1519 De Leuvense theologische faculteit veroordeelt als eerste een aantal stellingen van Luther.
23-10-1520 Kroning van Keizer Karel V.
10-12-1520 Luther verbrandt de canonieke wetten en de bulle (Exsurge Dominé) met zijn excommunicatie.
03-01-1521 De Roomse Kerk slaat Luther en zijn volgelingen formeel in de ban door een “Decet Romanum Pontificem” van Leo X.
22-03-1521 Plakkaat van Karel V: bevel de werken van Luther te verbranden en verbod op het drukken, aankopen en verkopen, bewaren en lezen van die werken.
17-04-1521 De mensen zitten op de daken te Worms om maar goed te kunnen zien hoe Maarten Luther op bevel van Keizer Karel naar de Rijksdag komt.
08-05-1521 Edict van Worms tegen Luther en zijn volgelingen.
25-05-1521 Een edict van Worms spreekt de Rijksban uit over Maarten Luther.
28-10-1521 Erasmus verlaat Leuven om te Bazel een veilig onderkomen te vinden. In 1558 komen zijn werken op de index.
08-01-1522 We hebben een paus! klinkt het rond het Vaticaan, een Nederlander, Adriaan Florensz. Adrianus VI gaat zware maanden tegemoet.
23-04-1522 Keizer Karel V benoemt Frans vander Hulst als inquisiteurgeneraal voor de Nederlanden.
21-03-1527 De vierschaere van St.-Winoksbergen veroordeelt een drukker voor het uitventen van lutheraanse geschriften.
21-05-1527 Geboorte van Filips II te Valladolid.
13-10-1527 Jan Corbel van Terwanen wordt wegens het venten met Lutherse boekjes veroordeeld tot boete van twintig gulden carolussen en drie maanden verbanning uit het bisdom.
04-10-1529 Keizer Karel geeft een plakkaat uit tegen de “ketterse gedachten” die het katholieke geloof bedreigen.
14-10-1529 In een edict van Karel V wordt er naar gestreefd alle geestelijk verkeer met de Lutherse sekte onmogelijk te maken.
16-07-1530 Willem Cousture, alias Lersekin, wordt onthoofd op de Ravelsberg bij Belle. Zijn liedjesteksten worden er verbrand.
01-12-1530 Margareta van Oostenrijk, landvoogdes van de Nederlanden onder Maximiliaan en Karel V, sterft te Mechelen.
24-04-1533 Geboorte van Willem van Oranje, bijgenaamd “De Zwijger” te Dillenburg.
25-04-1533 Joncker Claude La Roux touwt te Komen met jonkvrouw Jeanne vander Stichele, wed. Wulfaert Taccoen.
24-06-1533 Geboorte van Robert Dudley, graaf van Leicester. Elisabeth I stuurt de krijgsman in 1585 met een Engels hulpleger naar de Nederlanden.
10-06-1535 Ordonnantie: de doodstraf wordt vastgelegd voor de Anabaptisten: door vuur, zwaard en levend begraven.
25-06-1535 De Doperse stad Munster (D.) valt in handen van de “Bisschoppelijken”, die er een verschrikkelijk bloedbad aanrichten.
17-02-1536 Ordonnantie uitgevaardigd betreffende de afvallige religieuzen die het klooster verlaten.
24-01-1545 Mandement uitgevaardigd tegen de geloofsvluchtelingen.
28-02-1546 De bevoegdheden van de nieuw-aangestelde onderinquisiteurs worden vastgelegd.
28-04-1548 De wet te Loker veroordeelt Pieter Van Guelen tot eeuwige verbanning met confiscatie, wegens het opvoeren van een ketters zinnenspel.
29-04-1550 Publicatie van het plakkaat bevattende de lijst van verboden boeken, en de lijst met werken die men in school mocht aanleren.
05-12-1550 Caerle Nys, Werviknaar wonend te Antwerpen moet een rente betalen aan Nicolae Cornille, capelaen van der vrauwe van Halewijn.
05-12-1550 Karel V vaardigt een oorkonde uit waarbij hij de investituur der Nederlanden overgedraagt aan zijn zoon Filips II.
27-01-1554 De provinciale gouverneurs worden gevraagd om enkel katholieke personen te kiezen voor de functie van officier van justitie.
07-02-1554 Thierry de Buyle, hoogbaljuw van Wervik reist naar Kortrijk om een gevangene over te nemen.
05-03-1554 Ordonnantie: Verbod aan heretieke Engelsen om de Nederlanden binnen te komen.
19-03-1554 Waalse vluchtelingen (bursatwevers) krijgen te Frankfurt a/M de toelating om hun eerste preek te houden in de Weissfrauenkirche.
09-06-1555 Willem Hallynck van Boeschepe trouwt te Caëstre met Janneken de Meestere, dochter van Caerel, poorteres van Ieper.
25-10-1555 Keizer Karel doet te Brussel troonsafstand in aanwezigheid van kerkvorsten, afgevaardigden van de gewesten en van het Gulden Vlies.
27-11-1555 Willem de Busch, zoon van Pieter trouwt te Kemmel met Calleken Schellewaert; dochter van Maillaert; poorteres van Ieper.
16-01-1556 Karel V doet afstand van Spanje, later volgen Italië en het Duitse Rijk.
15-06-1556 Ordonnantie: betreffende de hulpverlening aan de afgevaardigden van de inquisiteurs in Vlaanderen.
15-09-1556 De afgetreden Keizer Karel begeeft zich te Souburg aan boord van de “El Espiritu Santo” om de Nederlanden te verlaten.
03-02-1557 Karel V zondert zich af in het klooster te San Yuste.
12-04-1559 Poorter Pieter Staessen, fs. Gelein, trouwt te Kemmel met poorteres Anne Lauwers, fa. Michiel.
12-05-1559 Op aandringen van Filips II richt paus Paulus IV veertien nieuwe bisdommen op in de Nederlanden, waaronder het bisdom Ieper.
07-08-1559 De Staten-Generaal komen te Gent bijeen om, in aanwezigheid van Filips II, Margareta van Parma als landvoogdes der Nederlanden te installeren.
10-11-1559 Willem De Schildere, een schoenmaker uit Dranouter, kan uit de gevangenis van Antwerpen ontsnappen.
25-01-1560 Edict betreffende de toneelvoorstellingen en liederen tegen het Rooms katholieke geloof.
19-04-1560 Melanchton Philipp, Duits humanist en reformator, sterft te Wittenberg.
03-05-1560 Emden: “Bouck vanden aermen vremdelinghen”: Heyndric Haelwyn, diaken, ontvangt uit “de drye bussen” de somme van 28 p. 06 sch. 14 d.
21-08-1560 Onder massale belangstelling berecht men Christiaen De Queeckere, Jacob Dieusaert en Naentken Salomé op brandstapel te Veurne. Men vreest voor een revolte. (Zie ook Geuzenmonumentje te Nieuwkerke) .
01-09-1560 Catherine Carpentier, weduwe van Jacques de Caestre, alsook Jan Godtschalck en zijn vrouw, vluchten naar Engeland.
28-09-1560 Vonnis te Mesen: Joos Seys krijgt 30 p.par.boete. Roland Seys moet op bedevaart gaan naar St.-Vincentius te Beselare.
17-10-1560 De baljuws van Loker, Kemmel en Dranouter verklaren aan de Raad van Vlaanderen: “dat zy niemant en hebben connen achterhalen die zouden mogen van heresie suspect zyn.”.
18-11-1560 François Bolle en Jan Godtschalck van Mesen varen met hun vrouwen naar Engeland. De ongunstige wind drijft hen terug naar Duinkerke.
23-11-1560 Er dienen maatregelen genomen tegen de vreemdelingen die hun land moeten ontvluchten om godsdienstige reden en Vlaanderen binnenkomen.
23-12-1560 Bertenaar Jan De Creus wordt levend verbrand te Belle. Er ontstaat spanning in de streek tussen de Calvinisten en de overheid.
22-02-1561 Guillaume Damman wordt gearresteerd na een geheime vergadering te Nieuwkerke.
09-03-1561 Charles du Vivier, alias “de Wael”, uit Artesië, wordt te Hondschoote voor de vierschaar veroordeeld tot de dood “metten viere”.
09-05-1561 Er komt een grondig onderzoek in de kasselrij Belle. In Kemmel zou een vergadering gehouden zijn “…van menichte van volck…” in de bergen.
16-05-1561 Men rapporteert verdachte bijeenkomsten in Wijtschate. Titelmans schrijft de Raad van Vlaanderen over vergaderingen te Kemmel en Nieuwkerke.
22-06-1561 Willem De Schildere, schoenmaker uit Dranouter, wordt in Engeland tot diaken aangesteld.
06-07-1561 Te Sandwich wordt de nieuwe vluchtelingenkerk opgericht.
01-08-1561 Op de Dries te Kemmel verzamelen 1500 mensen om er te luisteren naar predikant Antoon Algoed, alias De Zwarte van Belle.
24-08-1561 Jacob De Buyzere, een uitgetreden augustijnenmonnik, huwt met Catherine De Raedt uit Nieuwkerke, weduwe van Pieter Buen.
08-09-1561 Christiaen De Lansheere, zijn bastaardzoon Cleophas en Maye Schellewaert uit Kemmel worden door twee personen uit Waasten gevraagd of ze uit de gevangenis bevrijd willen worden.
10-10-1561 Inquisiteur Titelmans trekt met zijn helpers naar Proven. Hij arresteert vroeg in de morgen Hubrecht Ghys, Pieter de Smet, Hans Outers en Jan Doens.
30-10-1561 Calleken Strynx van Tielt wordt te Ieper tot de brandstapel veroordeeld.
05-11-1561 Jan Hacke, boekencolporteur van Nieuwkerke, krijgt in de gevangenis van Mesen een voorstel om bevrijd te worden.
06-11-1561 Plaatselijke Calvinisten en emigranten uit Engeland bevrijden Jan Hacke. Ze trekken naar de Lange Meers te Mesen waar de bende wordt ontbonden.
11-11-1561 Martinus Rythovius doet zijn plechtige intrede als eerste bisschop van het nieuwe bisdom Ieper.
17-11-1561 Jooris Van Der Hallen uit Nieuwkerke wordt aangehouden en later weer vrijgelaten. Vanaf nu speelt hij verklikker voor de baljuw van Belle.
04-01-1562 In drie zittingen worden 33 personen van Kemmel verbannen. Het vonnis van confiscatie is overgemaakt aan de procureur-generaal.
01-03-1562 Hertog François I van Guise richt onder de Hugenoten een bloedbad aan. Hierop volgt de eerste Hugenotenoorlog.
11-03-1562 Karel Criecke van Mesen wordt te Hondschote gevangen genomen.
24-03-1562 Ordonnantie betreffende het sturen van ‘heretieken’ naar de galeien.
26-03-1562 Dertien ketters ontsnappen uit de gevangenis van Grevelingen, waaronder Jacob van de Meulen, molenaar, Joos Leupe, wever en Jan Hannock, smid.
20-04-1562 Karel Criecke uit Mesen blijft het Calvinisme trouw en sterft de vuurdood te Hondschoote. Hij is 20 jaar oud.
04-05-1562 Willem De Schildere, schoenmaker uit Dranouter, wordt bij verstek verbannen.
11-06-1562 David Cambier uit Nieuwkerke wordt een genadeverzoek geweigerd. Hij wordt veroordeeld tot de galeien.
11-07-1562 Grote propaganda voor de predikatie van Boeschepe op een bruiloftsfeest te Westouter.
12-07-1562 Tijdens de hoogmis grijpt er een publieke predikatie plaats op het kerkhof van Boeschepe. Er zijn een tweehonderdtal gewapende aanwezigen.
13-07-1562 Inquisiteur Titelmans verneemt van bisschop Rythovius te Ieper, wat er zich afspeelde daags voordien te Boeschepe.
12-09-1562 Twee speciale commissarissen worden te Ieper aangesteld om de deelnemers aan de predikatie van Boeschepe te straffen.
28-11-1562 Gelein Brues, waard uit “De Croone” te Loker wordt te Ieper onthoofd. Hij had in zijn herberg eten en onderdak gegeven aan nieuwgezinden.
01-01-1563 Hans Missiaen van Mesen wordt gevangen genomen.
12-01-1563 David Cambier wordt naar Brugge gebracht. Door de ketenen die hij meer dan een jaar draagt, kan hij zich nauwelijks bewegen.
23-01-1563 Mahieu Peperstraete uit Westouter wordt te Ieper onthoofd wegens deelname aan predikaties.
06-02-1563 Jooris De Mey, wagenmaker van Westouter, wordt gestraft voor zijn deelname aan de predikatie van Boeschepe.
06-03-1563 Tijdens een razzia rekent Titelmans 15 wederdopers in. Hij levert zes van hen over aan de wereldlijke overheid te Rijsel.
17-03-1563 Jan De Zwarte, geboren te Belle of Dranouter, en zijn zoon Niklaas, worden op de brandstapel terechtgesteld.
01-07-1563 Goude Mersseman uit Westouter en huisvrouw van Jan De Houngre wordt gestraft voor haar deelname aan de predikatie te Boeschepe.
03-07-1563 Michiel Priem, landsman te Westouter, wordt veroordeeld tot het vragen van vergiffenis te Ieper en te Westouter(+boete), voor zijn deelname aan de predikatie te Boeschepe.
27-05-1564 Het is verboden in de St.-Maartenskerk te Ieper rond te wandelen en onbehoorlijke geluiden te maken tijdens de diensten en de sermoenen.
27-05-1564 Overlijden van Johan Calvijn.
30-03-1565 Alle “hostelliers” van Ieper moeten de namen van hun gasten aangeven aan de autoriteiten.
02-04-1565 Niemand mag te Ieper vreemdelingen herbergen zonder eerst de wethouders te verwittigen.
10-04-1565 De “Vier leden van Vlaanderen” zijn mistevreden over de miskenning van de burgerlijke autoriteit door de inquisiteur Pieter Titelmans.
28-05-1565 De Calvinisten uit Ieper, Belle, Cassel, Poperinge, Mesen en Nieuwkerke verzoeken de overheid hun godsdienst te laten erkennen.
18-12-1565 Edict dat respect voorschrijft voor de ordonnanties betreffende de heresie en de decreten van het Concilie van Trente.
25-12-1565 Stichting van het Eedverbond der Edelen.
14-01-1566 Klachtenbrief van de magistraat van Ieper aan Graaf van Egmond: de soldaten in de regio gaan zich te buiten aan beroving, diefstal en brand.
28-01-1566 De wet van Ieper verbiedt de kinderen op het kerkhof en op straat te spelen met stokken, waarbij ze de gevechten tegen de Spanjaarden nabootsen.
23-02-1566 Begin van de Ieperse Jaarmarkt.
05-04-1566 De aanbieding van het “Smeekschrift der Edelen” is een nieuwe stimulans voor de gereformeerden.
09-04-1566 Op een vergadering van het “Eedverbond der Edelen” te Brussel wordt voor het eerst het woord “gueux-geus” alseretitel gebruikt.
18-04-1566 Instructies voor de graaf van Egmont bij de bijeenroeping van de Staten van Vlaanderen en Artesië, betreffende de matiging van de geloofsplakkaten.
26-04-1566 Er worden pogingen gedaan om de inquisitie in Vlaanderen op te schorten tot men een duidelijk antwoord krijgt van Filips II.
27-04-1566 Een edict: Alle emigranten die in het land teruggekeerd zijn, worden bevolen het opnieuw te verlaten. Niemand gehoorzaamt.
01-05-1566 Filips II verbiedt het verspreiden van “injurieuse” geschriften.
11-05-1566 Graaf van Egmont doet aan de Staten van Vlaanderen een voorstel tot moderatie van de plakkaten betreffende de religie.
26-05-1566 Sebastiaan Matte predikt in de buurt van Roesbrugge.
29-05-1566 Montigny heeft Brussel verlaten om voor geloofsvrijheid te pleiten aan het Spaanse hof. In 1570 wordt hij gewurgd in een Spaanse cel.
31-05-1566 Karel Danneel, voormalig predikheer uit Ieper, preekt bij ‘de Zwarte Molen’ te Dranouter.
12-06-1566 Jan Daniel preekt bij de “Poeldovie” nabij Wulvergem.
17-06-1566 Bevel om het houden van heretieke preken en conventiekelen te verbieden.
23-06-1566 Antoon Algoet predikt te Nieuwkerke.
26-06-1566 Bevel om de vreemdelingen, die verdacht worden van ketterse propaganda, buiten het land te zetten.
05-07-1566 De hoogbaljuw van Vlaanderen moet 300 soldaten aanstellen om de predikaties en de rebellie te bestrijden.
07-07-1566 Bevel tot arrestatie van de Franse onruststokers.
08-07-1566 Antoon Algoet, alias De Zwarte, houdt een preek te Wulvergem.
21-07-1566 Graaf van Egmont verzoekt de Ieperse magistraat aan de ganse kasselrij te laten weten dat de predikaties niet metzijn toestemming gebeuren.
22-07-1566 Algoet preekt te Nieuwkerke. Meer dan 400 Ieperlingen zijn aanwezig. Na de preek trekken 200 man zingend naar Belle.
23-07-1566 Nog een preek van Algoet te Nieuwkerke.
25-07-1566 Te Wijtschate vinden er openbare predikaties plaats door Algoet. Een honderdtal mensen trekken naar de Ieperse markt.
26-07-1566 Verbod te Ieper om getouwen, volderskommen en ander weefmateriaal uit de stad te brengen, om die naar anderelanden te verschepen.
27-07-1566 Afgevaardigden van Ieper, in audiëntie bij Margareta van Parma, vragen om hulp om de troebelen in de regio vanNieuwkerke te bestrijden.
28-07-1566 Antoon de Zwarte, alias Algoet, predikt te Belle, Jacob De Buzere in Abele.
29-07-1566 De Ieperse magistraat stelt het Tuindag-feest en -processie uit tot in beter passende tijden.
30-07-1566 Aanbieding, door het “Eedverbond der Edelen”, van een tweede smeekschrift tot matiging van de plakkaten, aan Margareta van Parma.
02-08-1566 De Ieperse gilden worden verzocht hun stad te verdedigen tegen de inval van allerlei kwaadwilligen.
04-08-1566 Op een prediking te Ieper, net buiten de stadswallen, schat men het aantal toehoorders op 20.000.
09-08-1566 Beeldenstormers plunderen de kerk van Krombeke.
10-08-1566 De Beeldenstorm breekt los te Steenvoorde. Sebastiaan Matte, een Ieperse hoedenmaker, treedt er op als de grote bezieler en organisator.
12-08-1566 Isabella-Clara-Eugenia, de latere landvoogdes van de Zuidelijke Nederlanden en echtgenote van Albrecht, wordt te Segovia geboren.
13-08-1566 Jacob de Buzere predikt te Belle, daarna bestormen ze het St.-Antonius-klooster aldaar.
15-08-1566 Sebastiaan Matte verschijnt te Poperinge, vergezeld van zijn gewapende escorte, om er te prediken en de aanwezigen tot “stormen” aan te zetten.
15-08-1566 De beeldenstormers zijn te Nieuwkerke. Ze worden gevraagd om ook naar Wijtschate te komen. Later gaat dezelfde bende ook naar Voormezele.
18-08-1566 Er zijn twee predikanten te Mesen: Jacob De Buyzere en broeder Willem (De Hollandre).
19-08-1566 Lodewijk Schelewaert wordt te Ieper opgeknoopt op beschuldiging van diefstal…
23-08-1566 Margareta van Parma zegt een beperkte vorm van godsdienstvrijheid toe aan de andersgelovigen.
25-08-1566 Het volk juicht als bekend wordt dat de inquisitie is opgeheven en de plakkaten verzacht zijn. Filips II rukt zich de haren uit de baard.
26-08-1566 Nota van Margareta van Parma over de matiging van de geloofsplakkaten en de onschendbaarheid van de ondertekenaars van het Eedverbond der Edelen.
27-08-1566 Predikatie te Westouter door Jacob De Buyzere.
28-08-1566 Predikatie te Dikkebus door Willem De Hollandre, alias broeder Willem.
02-09-1566 Strubbelingen op het St.-Niklaaskerkhof te Ieper, wegens een predikatie aldaar.
04-09-1566 Werkloze Ieperlingen kunnen in dienst komen van de stad om die o.l.v. Simon Uutenhove te helpen verdedigen.
06-09-1566 Enkele edelen uit het Westkwartier komen te paard op de Ieperse markt gereden. Ze worden onthaald met “Vive le Geus!”.
13-09-1566 De nieuwgezinden van Dikkebus eigenen zich de parochiekerk toe voor hun bijeenkomsten. De predikanten zijn broeder Willem en Algoet.
20-09-1566 Het St.-Magdalenakerkhof te Ieper wordt de “officiële” predikplaats van de Calvinisten.
23-09-1566 Graaf Egmont maakt afspraken met de Calvinisten. In Wijtschate, Belle en Mesen worden “geuzentempels” aangewezen.
29-09-1566 Pieter Hazaert predikt te Ieper. Hij is nochtans niet beëdigd.
05-10-1566 Karel Ryckewaert, van Nieuwkerke, wordt beëdigd predikant te Ieper.
08-10-1566 Ordonnantie tot uitwijzing van bannelingen, predikanten en dominees en vreemde geloofsverkondigers.
09-10-1566 Ordonnantie aan de Grote Raad van Mechelen: de priesters en geestelijken verdacht van heresie moet men van nabij in de gaten houden.
11-10-1566 Het is te Ieper “by wet” verboden om “injurieuse boecxkens” te verkopen.
15-10-1566 Veroordeling en verbanning van Steven Chastelain te Ieper.
20-10-1566 Pieter de Rouveroye wordt op het St.-Magdalena-kerkhof begraven op calvinistische wijze.
12-11-1566 Brief van Graaf van Egmont bij welke hij geen Franse predikaties toestaat te Ieper.
29-11-1566 Filips II ondertekent de aanstelling van Alva om orde op zaken te stellen in de Nederlanden.
02-12-1566 Veroordeling te Ieper tot geseling en verbanning van Joris van den Bussche.
03-12-1566 Verbod te Ieper om scholen te openen door de “sectairen”.
04-12-1566 Margareta van Parma schroeft de privilegiën terug: buitenlandse Calvinisten en verbannen predikanten worden niet meer geduld.
07-12-1566 Brieven met verbod aan de “sectairen” om sacramenten toe te dienen in hun tempels. Alleen predikaties zijn toegelaten.
11-12-1566 Het verbod om sacramenten toe te dienen wordt te Belle in een vergadering van de Calvinisten besproken.
15-12-1566 Het gerucht gaat dat Ryckewaert te Ieper gevangen zit. Een grote groep geuzen wil hem bevrijden. Ryckewaert komt tussen: het was vals alarm.
16-12-1566 Synode te Nieuwkerke: predikanten van Bondue, Ieper, Belle, Mesen, Steenwerck en Waasten vergaderen met Dathenusover de vraag hoe ze hun geloofsgenoten verder kunnen bijstaan.
24-12-1566 Een grote groep Calvinistische rekruten vertrekt vanuit Mesen in de richting van Komen.
27-12-1566 De groep van Jan Denys wordt te Wattrelos, ten zuiden van Rijsel, verslagen door regeringstroepen. Er vallen 200 slachtoffers. Denys kan ontkomen.
28-12-1566 Jan Fenten van Dikkebus trekt met zijn gezellen naar de pastoor. Die is ondergedoken. Ze plunderen de kerk en “vergrijpen” zich aan de meid.
02-01-1567 Noircarmes, Philippe de Saint-Aldegonde slaagt er in een garnizoen binnen de muren van Doornik te voeren.
21-01-1567 In Boulogne komen drie schepen uit Engeland aan. Er stappen 500 mannen aan land. Ze begeven zich naar de regio Poperinge.
22-01-1567 Provoost Visch neemt Maillaert D’Hongre, geboren te Kemmel in 1537, gevangen en ondervraagt hem in de Ieperse gevangenis.
29-01-1567 Graaf Egmont komt naar Ieper en verzoekt dringend een einde te maken aan alle calvinistische activiteiten, om zo hun trouw aan de koning te bewijzen.
31-01-1567 De Ieperlingen moeten hun wapens “in de handen van de justitie geven” om op die manier een opstand binnen de stad te voorkomen.
01-02-1567 Drie consistorieleden van Mesen richten een verzoek tot Egmont. Ze willen afzien van alle activiteiten om niet verder vervolgd te worden.
08-02-1567 Het consistorie te Ieper stelt Nicasius van der Schueren voor om de eed als predikant te doen. Hij wordt door de wet geweigerd.
12-02-1567 Nicasius van der Schueren wordt een tweede maal voorgesteld en geweigerd.
14-02-1567 Alva geeft bevel aan de plaatselijke schepenbanken de verwoeste kerken binnen drie maanden te herstellen.
15-02-1567 De Ieperse wethouders verzoeken om meer soldaten gedurende de komende jaarmarkt.
24-02-1567 Bevel om alle opstandige vergaderingen uiteen te drijven en om de deelnemers te arresteren.
10-03-1567 Pieter Ysac wordt uit Ieper verbannen wegens het verkondigen van de nieuwe religie.
14-03-1567 De hoogbaljuw en magistraat van Ieper worden aangemaand om met zware ‘torture’ informatie over de beelden- stormers te verzamelen.
03-04-1567 Jacob Platteel, saaiwerker, 29 jaar, wordt voor het stadhuis te Hondschoote opgehangen. Hij was een gewapendelijfwacht van Sebatiaen Matte.
06-04-1567 De tempel van de Calvinisten, even buiten Ieper, wordt door de soldaten afgebroken.
13-04-1567 Margareta van Parma eist van alle leden van regeringscolleges een nieuwe eed van trouw.
16-04-1567 Maillaerd De Hongere, wever en predikant wordt op Ieperse markt onthoofd. Er volgen zware rellen: dertien mensen worden doodgeschoten door soldaten.
21-04-1567 Zich bewust van de sluimerende afkeer van Filips II tegenover de edelen Oranje, Egmont en Horne, wijkt Willem van Oranje uit naar Duitsland.
22-04-1567 Jan Denys wordt opgehangen te Brussel. Er werd gezongen: “Jan Denys, hooghe verheven, is te Brussel aan de galghe gebleven…” .
30-04-1567 Willem De Hollandere, alias broeder Willem, wordt te Veurne opgehangen.
06-05-1567 Jan Riviere uit Wijtschate wordt opgepakt.
13-05-1567 De soldaten gelegerd te Ieper mogen de stad niet meer verlaten zonder toelating, wegens de vele wandaden door hen gepleegd.
04-06-1567 Jan Riviere uit Wijtschate wordt gegeseld, beroofd van al zijn bezittingen en voor vijftig jaar verbannen uit het land.
08-08-1567 Karel Ryckewaert, predikant te Ieper, wordt voor vijftig jaar verbannen uit Vlaanderen.
22-08-1567 Hertog Alva komt met een keurleger de plaatselijke wacht vervangen. Velen vluchten in paniek naar Engeland, Nederland en Duitsland.
29-08-1567 Margareta van Parma vraagt voor de eerste maal aan Filips II de toelating om de Nederlanden te verlaten.
30-08-1567 Wie brieven van vluchtelingen aan inwoners van Ieper wil bezorgen, moet ze eerst aan de magistraat geven, die ze dan zelf zal afgeven!
05-09-1567 Oprichting van de Raad van Beroerte, die men algauw “Bloedraad” noemt.
09-09-1567 Olivier de Keuwere, koopman en inwoner van Ieper, wordt gearresteerd omdat hij zijn 14-jarige zoon naar Norwich stuurde bij een “heretieke schoolmeester”.
10-09-1567 Arrestatie van Egmont en Hoorne.
18-09-1567 Uitvaardiging van maatregelen om het vluchten van gecompromitteerden tijdens de Troebelen tegen te gaan.
22-11-1567 Twaalf bosgeuzen, Jan Camerlynck aan het hoofd, stappen op naar Houtkerke om Pieter Waels te wreken. Rond middernacht wordt pastoor Diederik Bentin overvallen en het rechteroor afgesneden.
09-12-1567 De magistraat van Ieper is akkoord om bij te dragen in de 7500 florijnen, nodig voor het onderhoud van Spaanse soldaten te Gent.
30-12-1567 Margareta van Parma verlaat ons land om zich in Italië te vestigen.
10-01-1568 In de Spaenschen-Dael nabij Poperinge (Westouter) worden 14 ketters gevangen genomen in de herberg ‘t Cleen Graveken.
11-01-1568 Het plan om Poperinge binnen te vallen lekt uit. Drie Mesenaars worden opgepakt: Claes Boudry, Jan De Clercq en Jan Van De Coutere. Ook Kemmelnaar Clement Boudry is erbij.
13-01-1568 De groep van Jan Camerlynck doodt de 3 geestelijken uit Reningelst bij de Westhofbossen, tussen Dranouter en Nieuwkerke.
15-01-1568 Diegenen die aanspraak maken op geconfisceerde goederen moeten correcte documenten kunnen voorleggen.
17-01-1568 Pastoor Breufkin uit Dranouter ontsnapt te Killem-Lynde en geeft uitgebreid relaas van de gebeurtenissen rond het Westhof.
26-01-1568 De bloedraad van Alva dagvaardt veertig man uit Mesen.
18-02-1568 Drie Mesenaars worden te Ieper opgehangen: Claes Boudry, Jan De Clercq en Jan Van Den Coutere.
21-02-1568 Alva schrijft aan de Rassenghien dat hij vernomen heeft dat Calvinisten, schuldig bevonden aan strafbare daden, in het Westkwartier zijn teruggekomen. Hij moet op 3 maart toeslaan, bij allen tegelijk.
03-03-1568 Tijdens een razzia arresteert men Jan De Jonghe en Joris Godtschalck. Godtschalck wenst zich te bekeren en krijgt daardoor een mildere straf.
18-03-1568 Negenendertig Mesenaars worden bij verstek verbannen: wevers, een lakenkoopman, een schepen, twaalf beelden- stormers, een geneesheer, echtgenotes en kinderen.
23-03-1568 Jan Fenten uit Dikkebus wordt veroordeeld tot de strop.
25-03-1568 Nog eens twintig Mesenaars worden bij verstek verbannen. Onder hen opnieuw een schepen, de stadsgriffier en de ontvanger van de abdij.
29-03-1568 Ordonnantie: Alva vraagt melding te krijgen van alle processen in verband met de arrestatie en confiscatie van goederen van heretieken en rebellen.
23-05-1568 Veertig bosgeuzen trekken naar het klooster te Mesen. Ze plunderen de abdij maar worden aangevallen door katholieken. Er vallen vijf doden onder de protestanten.
23-06-1568 Op de markt van Brussel heeft de eerste terechtstelling plaats van een aantal leden van het “Eedverbond der Edelen”.
01-06-1568 Isorius Vanderschaet (°Dranouter?), voormalig pastoor te St.-Jans-Cappel, wordt als ketter voor eeuwig verbannen.
03-06-1568 Pastoors en schepenen worden gepolst naar verdachten op hun parochie, die dan later door de bloedraad bij verstek worden veroordeeld tot verbanning.
05-06-1568 Terechtstelling te Brussel van de graven Egmont en Hoorn. Graaf Egmont was heer van Nieuwkerke en Armentières.
16-06-1568 De O.L.V. kapel te Mesen wordt door de geuzen bestormd.
16-06-1568 Pieter Lemerre wordt te Mesen levend verbrand.
21-06-1568 Willem Berten van Wervik wordt veroordeeld tot een boete van drie ponden.
27-06-1568 Bevel om de ordonnanties betreffende het geloof strikt toe te passen. Tevens volgt de annulatie van alle toegevingen gedaan door Margareta van Parma.
17-07-1568 Jan De Jonghe van Mesen wordt te Gent onthoofd.
18-07-1568 Baron de Rassenghien trekt met zijn soldaten naar Kemmel, waar “sectairen” nieuwe verwoestingen hebben aangericht.
19-07-1568 Te Antwerpen worden 6 à 7 wagens gekwetste Spanjaarden binnengebracht, gewond bij de inname van Bergen bij Gullik. De Spaanse kapitein “Maestro del Campo” bleef dood in de slag.
17-08-1668 De bosgeuzen van “den Kwaden Hoop” verbranden de kerk van Belle.
16-09-1568 Pieter Loyssone van Alveringem, volgeling van Sebastiaen Matte, wordt door de Vierschaar van Hondschoote veroordeeld tot de strop.
16-09-1568 Spionnen van de Rassenghien laten uit Engeland weten dat Jan Camerlynck in het Westkwartier mag verwacht worden.
24-09-1568 Antoon van Stralen, heer van Merksem en Dambrugge, partijganger voor de verzachting van de plakkaten, wordt op bevel van Alva geëxecuteerd.
25-09-1568 Jacob Ebrecht, alias Stroy, aangekomen uit Sandwich, vlucht met enkelen in een schuur te Loker. Ze worden overmeesterd en overgeleverd aan het gerecht.
26-09-1568 Tweede verhoor van Jacques Ebrecht, alias Stroy, van Steenwerck: hij verklaart hoe hij overkwam van Sandwich naar Oostende met een Engels schip.
27-09-1568 Men overmeestert Jan Camerlynck te Kaaster. Te Belle knoopt men twee zwaar gewonden meteen op. De anderen worden naar Ieper gebracht.
02-10-1568 De portier van de abdij van Mesen wordt aangehouden als “wederdoper”. Hij wordt levend verbrand even buiten de stad.
06-10-1568 Pieter de Busere, bosgeus, wordt te Ieper terechtgesteld. Hij wordt op de vier hoeken van de markt gegeseld en daarnalevend geradbraakt.
12-10-1568 Poperingenaar Willem Carpentier, alias “Geusenclocke”, wordt door de bloedraad veroordeeld, wegens het aan- kondigen van de geuzenpreken.
22-10-1568 Bosgeuzen Pieter Damman en Joos Winnebroot worden te Ieper gegeseld, geradbraakt en daarna terechtgesteld. Martin Ghiseleyn en Hercules Nosette sterven op de brandstapel, Jan Peene wordt opgehangen.
20-11-1568 Jan Camerlynck wordt te Ieper na gruwelijke mishandeling op de brandstapel gebracht.
14-12-1568 Jacques Ebrecht uit Steenvoorde, de man die de bende van Camerlynck na de marteling verraden had, wordt op de brandstapel terecht gesteld.
20-12-1568 De zeven kasselrijen van het Westkwartier zullen vergaderen om de onkosten van de troepen te bespreken.
16-11-1569 Gratie en algemeen pardon.
04-03-1570 Alva vaardigt een verbod uit de vreemde universiteiten te bezoeken waar Nederlanders, tot dan toe, als professor of als student zo talrijk waren.
20-06-1570 Een groep geuzen, teruggekomen uit Sandwich en Norwich, beroven de pastoor van Herzeele, waarna zijn hoofd geperst wordt met een wafelijzer.
19-11-1570 Frankfurt a/M: Gaspard Heydanus gaat met andere broeders naar het Waalse consistorie om hen te zeggen dat ze een afzonderlijke Nederduitse gemeente wensen te worden.
17-12-1570 Frankfurt a/M: men besluit de nieuwe Nederduitse gemeente nog niet te belasten met een maandelijkse omhaling voor de armen.
17-05-1571 Mael en Adriaen Lieven, gezellen van Jan Fenten uit Dikkebus, worden onthoofd. Een andere gevangene is gevlucht en wordt verbannen.
15-07-1571 De gerechtsdienaars van Hondschoote veroordelen Jan Pollet, landsman van Westouter, bode van de Geuzen, tot geseling en 10 jaar verbanning uit Vlaanderen, met confiscatie.
31-07-1571 Hertog Alva vaardigt een decreet uit om de heffing van de 20ste, en de aanzienlijk gewijzigde 10de penning op te leggen.
16-08-1571 Ordonnantie: bevel tot onmiddellijke executie van de propagandistische heretieken.
07-10-1571 Franfurt a/M: Het consistorie beslist dat men verder de pestlijders zal bezoeken en bijstaan.
25-11-1571 Frankfurt a/M: het consistorie verkiest twee nieuwe ouderlingen: Nicolaus van der Voorde en Johan Martruyt.
26-12-1571 Frankfurt a/M: het voorlezen van de artikelen van de Synode, en het houden van het nachtmaal worden uitgesteld daar veel consistorieleden buiten de stad vertoeven.
29-02-1572 Frankfurt a/M: het consistorie ontbiedt Clays van Pale, houtkliever, die weigert te komen. Hij wordt opnieuw ontboden.
01-04-1572 Willem van Lumey, graaf van der Marck, verovert “den Briel”, van daar: “Op 1 april verliest Alva zijnen bril”.
24-05-1572 Lodewijk van Nassau, broer van Willem, neemt Mons in.
09-07-1572 Negentien Roomse geestelijken, de “Gorcumse martelaren” worden te Briel, op bevel van Lumey, admiraal van de watergeuzen, gefolterd en opgehangen.
31-08-1572 Frankfurt a/M: Antoon de Brouckere heeft op zich genomen de banken te beschikken voor in het ander kerkhuis.
19-09-1572 Lodewijk van Nassau capituleert te Mons tegenover het leger van “Duc d’Albe, den tyran”.
02-11-1572 Frankfurt a/M: Ordonnantie van de stadsmagistraat betreffende de vreemden die deze maand de stad zullen binnen- komen.
30-11-1572 Het stadje Naarden wordt door het Spaanse leger bezet en uitgemoord.
29-12-1572 Verbod aan de vrouwen van de bannelingen om in de Nederlanden te verblijven.
20-01-1573 Brief van Requesens aan de bisschoppen: ze moeten zeer streng toezien op de kwaliteit van de predikaties en het leven van de geestelijkheid.
20-02-1573 In de Augustijnerkerk te Londen, toegewezen aan de Nederduitse vluchtelingenkerk, huwt Cecilius Fogghe (Londen) met Pierinken de Vrul, (Poperinge).
16-02-1573 De beeldenstormer Pieter Waels wordt geradbraakt op een St.-Andrieskruis te Hondschoote.
11-04-1573 Terechtstelling van Jacob Wyck uit Wulvergem, banwerker van beroep. Hij is sinds maart 1573 terug in ons land.
19-10-1573 God en de mensen zijn tegen mij! roept Alva moedeloos uit, als koning Filips hem eindelijk ontslag verleent.
06-12-1573 Frankfurt a/M: De Nederduitse gemeente wordt verdeeld in vier wijken, met voor elk een ouderling.
09-02-1574 Mondragon, Spaanse veldheer onder Alva, moet na twee jaar verdediging, Middelburg prijs geven aan de geuzen.
08-03-1574 Herhaling van het Algemeen Pardon.
15-04-1574 Lodewijk van Nassau sneuvelt nabij Mook, in een treffen tussen Spanjaarden en het Duitse hulpleger.
06-06-1574 Philips II schenkt “generaal pardon” aan allen die zich tegen de katholieke religie gekant hebben, met uitzondering van 292 personen.
07-06-1574 De Staten-Generaal schaft, de dag na het “generaal pardon”, de Raad van Beroerten, de 10e en 20e penning af.
03-10-1574 Een geuzenvloot ontzet Leiden, na een jaar belegering door de Spanjaarden. Het verdrijven van de Spanjaarden wordt jaarlijks herdacht.
13-02-1575 Frankfurt a/M: Laureins Ackerman zal de huisheer van het kerkhuis aanspreken om een nieuwe huishuur te bepalen.
25-02-1575 De bosgeuzen schieten Matheus Marchal, pastoor van Wijtschate, een kogel in het hoofd toen hij om 20 uur naar bed ging.
19-06-1575 Frankfurt a/M: Anteunes de Broucker wordt andermaal voor het consistorie gedagvaard, samen met Roeland zijn knecht.
19-02-1576 Frankfurt a/M: Men besluit de Duitse dokter te vragen of hij wil toetreden tot het nachtmaal en de gemeente. (niet geschied).
29-06-1576 Zierikzee valt in Spaanse handen.
30-09-1576 Frankfurt a/M: Gilles Dircks en Pieter zullen Jan de Blon spreken over het testament dat zijn moeder aan de armen van de gemeente overgemaakt heeft.
03-11-1576 Aankomst van de nieuwe landvoogd Don Juan in Luxemburg.
04-11-1576 De “Spaanse furie” te Antwerpen. Op klaarlichte dag bestormen de Spaanse soldaten het leger van de “Staten”. 7000 strijders en burgers worden gedood.
08-11-1576 De “Intentieverklaring” van de Pacificatie van Gent is het signaal voor vele bannelingen om terug te keren.
09-01-1577 De Staten-Generaal tekent de eerste Unie van Brussel, een eerbetuiging aan het Rooms-katholicisme. De Staten van Holland en Zeeland protesteren.
04-04-1577 Oprichting van de eerste boekdrukkerij te Middelburg.
28-06-1577 Geboorte van Peter Paul Rubens.
24-07-1577 Don Juan maakt zich met zijn lijfwacht onverhoeds meester van de Citadel van Namen.
24-07-1577 Feestelijk onthaal voor Willem van Oranje te Brussel.
01-11-1577 Te Gent wordt de Vlaamse Republiek uitgeroepen onder leiding van François de Kethulle.
08-12-1577 De opstandige staten stellen aartshertog Don Mattias, broer van de Duitse keizer Rudolf II, aan als landvoogd en verlenen de Prins van Oranje de titel van “ruwaert van Brabant”.
19-12-1577 Na de staatsgreep in 1576, waarbij Filips II, hertog van Aarschot, in handen valt van de Oranjepartij, bemiddelt Willem van Oranje te Gent en weet hem vrij te krijgen.
02-03-1578 Willem de Zwijger verlangt van de magistraat van Ieper dat Kapitein Jacques de Cherf, heer van Wintershove, een compagnie infanterie krijgt.
13-03-1578 Verlenging van het Algemeen Pardon.
20-03-1578 Brugge komt in de macht van de Gentse Republiek. Om de Calvinistische gemeente op te richten zoekt men in het Westkwartier naar predikanten.
07-05-1578 Marnix van St.-Aldegonde pleit op de Rijksdag te Worms voor steun van de Duitse vorsten aan de opstand.
10-05-1578 Petrus Plancius wordt aangesteld om op een bijeenkomst te Wervik, de synode van Dordrecht voor te bereiden.
08-06-1578 Te Hoogstade houden hervormers een hagenpreek bij de hoeve Colaers-Hille, ten noorden van de dorpskom. Na de predikatie is er een kleine beeldenstorm.
08-06-1578 Karel de Berlaymont, voorzitter van de Raad van Financiën onder Margareta van Parma, een onomwonden ketterhater, sterft te Namen.
20-07-1578 De geuzen van Gent heersen over het Westland. Ieper wordt door de Gentenaars bezet.
14-09-1578 De calvinisten bezetten Mesen om een aanval van Malcontenten af te slaan.
01-10-1578 Menen valt voor de Malcontenten.
16-10-1578 De Malcontenten vallen Waasten binnen en branden de stad plat.
09-11-1578 De eerste aanval van de Malcontenten op Ieper wordt een mislukking.
24-11-1578 Brief van Willem de Zwijger aan de Ieperse magistraat waarin hij zich beklaagt over het gedrag van de soldaten van de heer van Ryhove.
26-11-1578 Brief van Willem de Zwijger aan de stadsmagistraat van Ieper waarbij hij vraagt dat ze al hun invloed zouden gebruiken om de vrede te herstellen binnen de Staten.
21-12-1578 Graaf Bossu, tijdelijk stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht, onder Margareta van Parma, en later door Filips II tot admiraal van Holland en Zeeland benoemd, sterft te Antwerpen.
06-01-1579 Vertegenwoordigers van Henegouwen, Artesië en Dowaai kiezen met de Unie van Atrecht de zijde van de katholieke kerk en de koning.
30-01-1579 De Staten-Generaal stuurt afgevaardigden naar de hertog d’Anjou om hem te smeken de Nederlanden niet te verlaten.
30-01-1579 De stad Deinze sluit een verbond met de Gentse Calvinistische Republiek.
11-02-1579 Philippe de Lalaing beklaagt zich bij de Staten-Generaal over het gedrag van de soldaten die onze streek onveilig maken.
09-02-1579 Bevel van Willem de Zwijger aan de Staten van Vlaanderen om Veurne te versterken.
26-02-1579 Belangrijke gezamenlijk brief van de Vlaamse predikanten aan de overheid.
16-03-1579 Heer de la Motte wordt rebel en verrader van het vaderland verklaard.
28-03-1579 De Malcontenten versterken zich te Mesen.
08-04-1579 François de la Noue, Bretoens edelman en Hugenotenleider, komt met een leger van zesduizend man zijn kamp opslaan nabij Roesbrugge.
14-05-1579 Uit vrees voor een aanval van de Malcontenten besluiten de Ieperlingen zelf de minst versterkte plaatsen aan te vallen.
15-05-1579 De Malcontenten roepen de hulp in van de Spaanse troepen onder leiding van Valentin de Pardieu, seigneur de la Motte.
18-05-1579 De Vlamingen verklaren de oorlog aan de Walen. Willem van Oranje vraagt Ieper om maatregelen te treffen.
19-05-1579 De Malcontenten moeten het kasteel van Boezinge prijs geven aan de Ieperse Calvinisten.
30-05-1579 De Waalse Malcontenten branden Mesen af. De kerk en de abdij gebruiken ze om zich te verschansen.
21-10-1579 Men herovert Menen op de zwakke Malcontenten.
26-10-1579 Brief van Willem de Zwijger aan de Staten van Vlaanderen betreffende de inname van de stad Menen.
27-10-1579 Willem de Zwijger beveelt onmiddellijk hulp te sturen naar Menen.
14-11-1579 De Malcontenten verliezen opnieuw Wervik. Enkele dagen later valt ook Komen.
22-12-1579 De kerken van Nonnenbosch, Boezinge, Vlamertinge, Zonnebeke en het kasteel “de Bellewaerde” worden door de calvinisten in de as gelegd.
04-02-1580 Ordonnantie op het aanslaan van alle goederen van de personen die zich niet reconciliëren met de koning.
27-02-1580 De Spaanse landvoogd Alexander Farnese neemt Kortrijk in.
12-03-1580 Willem de Zwijger wijst de Gentenaars op het belang dat de forten van Hulst en Axel niet in handen van de vijand vallen.
15-02-1580 Filips II slaat Willem van Oranje in de ban.
13-06-1580 Doornik is in gevaar en wordt versterkt met vier compagnies Engelsen.
21-11-1580 Philippe de Marnix de St.-Aldegonde schrijft aan de Staten-Generaal over de deelname aan de strijd door de Fransen en de Engelsen.
22-05-1581 De prins d’Epinoy stuurt wijn naar Willem de Zwijger.
11-08-1581 Willem de Zwijger verwittigt de stad Gent van zijn aankomst.
11-09-1581 De Staten van Vlaanderen krijgen bericht dat het kasteel van Quesnoy werd aangevallen door de heer de la Motte. Ware het niet beter het kasteel te vernietigen?…
15-11-1581 De magistraat van Ieper publiceert een ordonnantie bij welke alleen de hervormden toelating krijgen om een school te openen.
12-12-1581 De eigendommen van de abdij van Mesen komen in handen van Willem van Oranje.
13-12-1581 De Prins van Oranje publiceert zijn “Apologie”. Misschien het mooiste, stellig het meest aangrijpende van alle 16de eeuwse pamfletten.
05-08-1582 Hertog d’Anjou vraagt de Ieperlingen de Spaanse koning af te zweren. Wie weigert moet het land binnen de drie dagen verlaten.
05-08-1582 Het kasteel “het Lokerhof” wordt platgebrand te Loker. In Nieuwkerke worden ook branden gemeld.
03-09-1582 De Hertog d’Anjou verwittigt Ieper dat de heer de Marquettes bevel zal voeren over de stad.
21-09-1582 Er verblijft een koninklijke afgevaardigde in het Spaanse kamp te Mesen.
05-05-1583 De Hertog d’Anjou vraagt de Staten-Generaal om Duinkerke te mogen verlaten daar er een kwade besmettelijke ziekte is uitgebroken.
30-06-1583 De heer de Montigny schrijft naar Filips II dat men op voorstel van de heer de la Motte besloten heeft met de omsingeling van Duinkerke te beginnen.
18-10-1583 St.-Winoksbergen, waar de calvinisten in 1578 de Roomse godsdienst hadden verboden, maar waar veel inwoners het oude geloof trouw bleven, opent zijn poorten voor Farnese.
24-10-1583 Jan van Hembyze, lid van het “Eedverbond der Edelen” wordt triomfantelijk ingehaald te Gent, bij de bedreiging van de stad door de Malcontenten.
07-04-1584 Ieper valt in Spaanse handen.
14-04-1584 Instructies aan de koninklijke commissarissen die naar Ieper gestuurd werden.
20-05-1584 “Verdrag van verzoening met Spanje” van Brugge en het Brugse Vrije.
10-07-1584 Balthasar Gerard vermoordt Prins Willem van Oranje.
03-08-1584 Balthasar Gerard, de moordenaar van Oranje, wordt terechtgesteld. Na een verschrikkelijke marteling wordt hij onthoofd.
03-08-1584 Prins Willem van Oranje wordt begraven te Delft.
17-09-1584 De stad Gent geeft zich over aan de Spanjaarden. De Vlaamse Republiek spat uiteen als een zeepbel.
13-11-1585 Prins Maurits wordt stadhouder van Holland en Zeeland.
18-01-1596 Margareta van Parma, landvoogdes van de Nederlanden, onwettige dochter van Karel V en Johanna van de Gheynst, sterft te Ortona (Italië).
06-08-1588 Aanval op de “Onoverwinnelijke Armada” door de Engelse vloot, in het zicht van de kusten van Kales (Calais).
14-06-1594 Dood van Orlandus Lassus. Hij was de laatste grote vertegenwoordiger van de Frans-Vlaamse school van Polyfonisten.
02-05-1595 Aartshertog Albrecht wordt landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden.
31-03-1596 Geboorte van René Descartes, Franse filosoof en mathematicus.
02-07-1600 Slag bij Nieuwpoort. De eervolle finale van een overigens geheel mislukte militaire expeditie door Maurits van Nassau.
31-12-1609 Ordonnantie die het binnenkomen of verblijven van niet-katholieken verbiedt in de Zuidelijke Nederlanden.