Aan de hand van enkele voorbeelden maken we even de betekenis van die akten duidelijk. Op 15 maart 1605 werd voor de schepenbank van de heerlijkheid van Nieuwkerke het volgende geacteerd:   “Compareerden Ubrecht Begrandt, borgher der stad van Franckendal over hem zelven ende Hendrick van Ackere oick borgher der voorn stede als moghende over Grietken Parmentiers huusvr. van de voorn. Hubrecht by leveren van procuratie wanof t Inhouden van woorde te woorde hier naervolcht Wy Scoutet Borghemeester ende Raedt der Stede van Franckendael in cheurvoortstell Paltz by Rhyn doen kondt ende te weten ende inghelicken … desen  b… dat up hedent date voor ons persoonelick commen ende ghecompareert zyn deersaem Hubrecht Begrandt borgher dese stede ende Grietgen Parmentiers zyne wettighe huusvrauwe fa. … Pieter Parmentier …. Welcke als man en vrauwe hebbende inder alderbeste ende crachtichste forme alzoo zy naer de rechte ende elcker plaetselicke costume best zouden kennen ofte moghen doen machtich gemaect ende in hunne stede ghestelt mits desen deersamen Hendrick van Acker, borgher deser stede omme in hunnen name ende van hunnent weghen alle hunne zaken in Flaendren te administreren goeden als zaeylant ende merse geleghen inde Steenwerck byde Crucebomken …”.                                                                                  

Het blijkt dus dat het echtpaar Hubrecht Begrandt-Grietken Parmentiers naar Frankenthal is uitgeweken en hun zaken wilde laten toevertrouwen aan een zekere Hendrick van Acker. Een voorbeeld met emigranten in Engeland levert een gelijkaardig resultaat op. Op 29 mei 1610 verschenen Jacob, Thomas en Maeyken Gannen, de kinderen van Claeys Gannen, voor de schepenbank te Nieuwkerke. Ze beschikten over een: “letren van procuratie ghepasseert voor Balliu ende prefecten der stede van Colchester in Inghelandt in daten van 27 marty 1610 ghezeghelt met een zeghele in roden wasse up dubbele steerte van parchemyne vuthanghende ende onderteeckent Barker.     

Door die akte, verleden te Colchester, kreeg Gillis Blanckaert fs. Carels alle nodige volmachten om de goederen van hun broer Pauwels Gannen te beheren. In deze nieuwe akte te Nieuwkerke bevestigden de schepenen vander Elst en Baelde deze gang van zaken en verbond Gillis Blanckaert zich ertoe alle rechten van de hem toevertrouwde goederen te laten gelden en de boekhouding ervan voor te leggen”. Het systeem van de procuraties moest dus rechtszekerheid brengen in bijzondere omstandigheden; het kwam er voor de uitwijkelingen immers op aan dat zij hun goederen ten gelde konden maken zonder dat de transactie daarna nog zou gecontesteerd worden of de gevolmachtigde zich de goederen zou kunnen toe eigenen. De documenten onthullen telkens een hele reeks informatie over relaties tussen personen en geven vaak een tamelijk accurate omschrijving en lokalisatie van hun eigendommen.

Aan de andere kant vond Hubert gepubliceerde lijsten van inwijkelingen in Engelse of Hollandse protestantse gemeenschappen en kon hij vaak de link maken met de gegevens, afkomstig uit onze streek.

Met name de Huguenot Society of London, gesticht in 1885, had een reeks bronteksten uitgegeven zoals het Doopregister van de Nederduitse Kerk te Colchester of The Walloon Church of Norwich: its registers end history.

Hij kwam op die manier ook in contact met onderzoekers of genealogen die vanuit hun standpunt hetzelfde onderzoek voerden vanuit Engeland of Nederland. Vele van de teksten die hij op het spoor kwam, zijn ofwel beschikbaar in onze bibliotheek of worden minstens vermeld in onze bibliografie.

Stambomen

Als voorlopig eindresultaat leverde dit een reeks stambomen op van plaatselijke, vaak voorname, families die vóór 1600 naar Engeland, Duitsland of Holland zijn uitgeweken. Zijn onderzoek kaderde trouwens in een breder werk dat de geschiedenis van de impact van de godsdienstoorlogen in onze streek moest bekend maken.  Een aantal van de stambomen leverden de basis voor het uitschrijven van een becommentarieerde familiekroniek.

Het werk is niet af

Hubert was nog volop bezig met het uitpluizen van fondsen, voornamelijk in de bibliotheek van de Universiteit Gent. Hij sprak de wens uit dat zijn werk tot algemeen nut zou dienen. Het is op zijn uitdrukkelijke vraag dat een aantal gegevens hier worden gepubliceerd. Er dient echter op gewezen dat dit interne werkdocumenten van de schrijver waren die dan ook niet afgewerkt zijn. Uiteraard zouden we het op prijs stellen mochten geïnteresseerde onderzoekers verwijzen naar het werk van Hubert Masquelin en eventuele bijkomende gegevens op hun beurt terug doorspelen naar ons.

Literatuur

 H. Masquelin en L. Vandamme, “De familie Tayspil als spiegel van de geschiedenis van Nieuwkerke tijdens de 16^de eeuw” in K. Baert, M. Baert-Vandenberghe,  J. Beun e.a., Histories van Heuvelland. Bijdragen ter herinnering aan Hubert Masquelin, Heuvelland, 2011, p. 157 e.v. 

Bronnen

Stadsarchief Ieper, Kasselrij Ieper, 4^de reeks, Nr. 94 e.v.: Registers van Procuratie, Nieuwkerke

Technische aspecten

Teneinde een zo groot mogelijk publiek te bereiken werden de oorspronkelijke werkdocumenten van Hubert vormelijk uniform gemaakt en omgezet naar drie soorten bestandtypes: PDF ( editeerbaar ), JPG en XLS ( excel ). Per familienaam werden alle bestanden gecomprimeerd tot één ZIP bestand. Door te klikken op “ZIP” wordt dit gecomprimeerd bestand gedownload.

Download

Het bestand bevat volgende namen:

Ackere, van
Back, de
Baelde
Bane, de
Bazelis
Behaghele
Bels, de
Bernaert
Beuf, de
Beun
Beutack
Bevele
Blanckaert
Bochilloen
Boddaert
Boeraeve
Bolle
Boudry
Brele
Broucke, vanden
Brues
Brune, de
Caesteker, de
Candele, de
Cherf, de
Colen
Corte, de
Costenoble, van
Coussemaker, de
Donck, vander
Ente
Everaert
Florizone
Godschalck
Hane, de
Hessele
Hobbele
Keerschieter, de
Keuwere, de
Letten
Leupe
Liebaert
Meyere, de
Moenen
Ozeel
Platevoet
Poelgen, van
Pontfoort, van
Priem
Quekere, de
Raedt, de
Rebau
Ryckecheys
Schildere, de
Tayspil
Uxeem, van
Vriere, de
Walwein
Wils
Zwarte, de
Zwijnghedau